In deze special gaan we wat dieper in op warmtepompen. Een brandend topic en veel mensen overwegen de aanschaf ervan. Maar ook circuleren heel wat vragen over warmtepompen. Hoe werken ze, welke types zijn er, hoe het juiste type kiezen, welke premies zijn er voorzien, kan ik ze zelf plaatsen … . We beantwoorden een aantal veelgestelde vragen.
hoe werkt een warmtepomp
Om je woning te koelen kan je bij sommige types warmtepompen de werking omkeren waardoor warmte uit de woning afgegeven wordt aan de buitenlucht. In koeling bestaan er 2 systemen, een actieve en een passieve koeling. Bij actieve koeling wordt de compressor ingezet, bij passieve koeling enkel de koelte uit de bodem.
types warmtepompen
Lucht-water warmtepomp
Lucht-lucht warmtepomp
bodem-water warmtepomp
Dit type gebruikt de warmte van de aardbodem als energiebron. Hiervoor wordt een horizontaal of verticaal bodemstelsel op de warmtepomp aangesloten. Voor dit type warmtepomp heb je een behoorlijke grondoppervlakte nodig.
water-water warmtepomp
Een water-water warmtepomp haalt warmte uit het grondwater, zet deze om in de gewenste temperatuur en geeft die vervolgens af aan je verwarmingssysteem en sanitair water.
monoblock vs split
Elektrisch vs hybride
je woning koelen met een warmtepomp
Actief koelen
Voor een actieve koeling kan je gebruik maken van een lucht-lucht warmtepomp of een lucht-water warmtepomp. Deze types warmtepompen zijn gevoelig goedkoper dan de bodem-water of water-water warmtepompen die je kan gebruiken voor passieve koeling. Bovendien zijn ze ook veel makkelijker zelf te installeren, waardoor je met zelfbouw bespaart op installatiekosten.
passief koelen
Passief koelen met een warmtepomp houdt in dat je de koelte in de bodem of het grondwater gebruikt om het water in de leidingen van de vloerverwarming of de warmtewisselaars af te koelen. Via dit water gaat dan vervolgens de verzamelde warmte weer afgegeven worden aan de bodem of het grondwater.
Passief koelen met een warmtepomp heeft een aantal nadelen t.a.v. actief koelen. Je temperatuurdaling is beperkt tot maximum 4°, de temperatuurafname gaat ook traag en de bodem-water of water-water warmtepompen die je kan gebruiken voor passieve koeling zijn duurder dan de luchtwarmtepompen voor actieve koeling.
Welke factoren zijn van belang?
Welke warmtepomp voor jou het beste is, hangt af van je woning en het isolatieniveau, je stook- of koelgedrag, de mogelijkheden om al dan niet een buitenunit te plaatsen en hoeveel ruimte je hiervoor dan hebt en natuurlijk je budget.
Wat de terugverdientijden betreft, dit is erg variabel. De hele logica van verduurzaming gaat uit van het principe dat stroom gemiddeld goedkoper is/wordt dan aardgas. Met hoge energietarieven zal je sneller je investering terugverdienen. Dalen de energiekosten dan verlengt je terugverdientijd. Anderzijds, de terugverdientijd hangt ook af van je stook- en koelgedrag, het isolatieniveau van je woning en de woonoppervlakte.
Geluid mag normaal geen rol spelen. Warmtepompen zijn immers ontworpen om stil te functioneren. Bovendien kan je ze ook zo instellen dat je warmtepomp ’s nachts niet op vol vermogen werkt.
Beschikbare ruimte is een factor. Je kan, afhankelijk van het type toestel, kiezen voor een warmtepomp met of zonder buitenunit.
welk type warmtepomp kiezen, en waarom?
Veralgemeend is een split type vaak iets minder stil dan een monoblock. Anderzijds is de buitenunit van een split warmtepomp dikwijls compacter.
Is je woning slecht geisoleerd, dan ben je nog niet toe aan een warmtepomp. Eerst isoleren is dan het devies. Beschik je over een gemiddeld isolatieniveau en heb je geen plannen om dit snel op te krikken, dan is een hybride installatie een verstandige keuze. In een nieuwbouw woning of goed geisoleerde woning is een vol elektrische installatie de beste keuze.
waarom kiezen voor een hybride installatie
Een hoge radiatorcapaciteit was dan immers nodig om de woning warm te krijgen. Nadat de woning geisoleerd werd ontstond zo een overschot aan radiatorcapaciteit. Wat betekent dat je je woning kan warm krijgen met minder warm water in de radiatoren. En dat is precies het principe van een warmtepomp: verwarmen zonder al te warm water hoeven te maken.
Waarom kiezen voor een lucht-lucht warmtepomp
waarom kiezen voor een lucht-water warmtepomp
Waarom kiezen voor een bodem-water warmtepomp
Waarom kiezen voor een water-water warmtepomp
premies
Mijn verbouwpremie
Het bedrag voor een warmtepomp bedraagt in Q2 2023
- in de laagste inkomenscategorie tussen 480 en 6.400 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag
- in de middelste inkomenscategorie bedraagt de premie tussen 300 en 4000 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag
Voor een warmtepompboiler in Q2 2023
- bedraagt de premie in de laagste inkomenscategorie 360 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag (met eindfactuur t/m 30-06-22)
- en 1.080 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag (met eindfactuur vanaf 01-07-22 en aangevraagd vóór 31-12-25).
Voor een warmtepompboiler in Q2 2023
- bedraagt de premie in de middelste inkomenscategorie 300 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag (met eindfactuur t/m 30-06-22)
- en 900 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag (met eindfactuur vanaf 01-07-22 en aangevraagd vóór 31-12-25)
Totaalrenovatiebonus
Wanneer je een warmtepomp of warmtepompboiler combineert met minstens 2 andere energiebesparende maatregelen dan heb je potentieel ook recht op de Totaalrenovatiebonus.
Voor 3 energiebesparende werken bedraagt deze premie in Q2 2023 1.250 EUR voor een eengezinswoning en 625 EUR voor een flat. Deze bedragen stijgen wanneer je extra energiebesparende werken toevoegt.
EPC-labelpremie
Werken die de EPC-score van je woning of flat aanzienlijk verbeteren geven potentieel ook recht op de EPC-labelpremie. Het bedrag van de premie is afhankelijk van het energielabel dat je bereikt met je werken.
- Met een bereikt label C, 2.500 EUR
- Met een bereikt label B, 3.750 EUR
- Met een bereikt label A, 5.000 EUR
- Met een bereikt label B, 2.500 EUR
- Met een bereikt label A, 3.750 EUR
Build for life magazine
HOME | PRIVACY | ADVERTEREN
Het Build for life e-magazine verschijnt wekelijks en brengt je het nieuws van de woonmerken. Wil je als bouwer/renoveerder graag op de hoogte blijven, schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief en ontvang het magazine wekelijks gratis in je inbox. Geert Verlinden, Build for life
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
incl. wekelijks online magazine
© Dijl bv | BE0746401340
In deze special gaan we wat dieper in op warmtepompen. Een brandend topic en veel mensen overwegen de aanschaf ervan. Maar ook circuleren heel wat vragen over warmtepompen. Hoe werken ze, welke types zijn er, hoe het juiste type kiezen, welke premies zijn er voorzien, kan ik ze zelf plaatsen … . We beantwoorden een aantal veelgestelde vragen.
Een warmtepomp werkt op basis van elektriciteit en omgevingswarmte. Dit betekent dat ze inzake uitstoot een veel duurzamere oplossing biedt dan toestellen (stookketels) die werken met fossiele brandstoffen. Zeker wanneer je zelf over groene stroom beschikt of stroom opgewekt door je zonnepanelen.
De functie van een warmtepomp is je woning te verwarmen. En te koelen. Biedt je warmtepomp beide functies dan beschik je over een omkeerbare warmtepomp.
De belangrijkste onderdelen van een warmtepomp zijn de warmtewisselaar, de compressor, de condensor en het expansieventiel. Een warmtepomp verwarmt je woning door het water op te warmen dat door je radiatoren of vloerverwarming loopt, of door lucht te verwarmen die in je woning verspreid wordt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een koelvloeistof.
Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving (lucht, water of grond). Door die omgevingswarmte gaat de koelvloeistof verhitten en vervolgens verdampen. Hierbij onstaat een gas op hoge temperatuur dat via de compressor naar je verwarmingssysteem wordt geleid.
Om je woning te koelen kan je bij sommige types warmtepompen de werking omkeren waardoor warmte uit de woning afgegeven wordt aan de buitenlucht. In koeling bestaan er 2 systemen, een actieve en een passieve koeling. Bij actieve koeling wordt de compressor ingezet, bij passieve koeling enkel de koelte uit de bodem. Dit laatste resulteert wel in een energiezuinigere maar ook in een veel minder efficiënte koeling.
Types warmtepompen
lucht-lucht warmtepomp
Met een lucht-lucht warmtepomp onttrek je energie aan de buitenlucht en zet je die d.m.v een koelmiddel om naar warmte. Deze warmte wordt dan in je woning geblazen.
lucht-water warmtepomp
Met een lucht-water warmtepomp onttrek je eveneens energie aan de buitenlucht en zet je die d.m.v een koelmiddel om naar warmte. Deze warmte wordt naar het verwarmingssysteem geleid en het tapwater in je woning.
bodem-water warmtepomp
Dit type gebruikt de warmte van de aardbodem als energiebron. Hiervoor wordt een horizontaal of verticaal bodemstelsel op de warmtepomp aangesloten. Voor dit type warmtepomp heb je een behoorlijke grondoppervlakte nodig.
water-water warmtepomp
Een water-water warmtepomp haalt warmte uit het grondwater, zet deze om in de gewenste temperatuur en geeft die vervolgens af aan je verwarmingssysteem en sanitair water.
monoblock vs split
Bij een monoblock warmtepomp zijn alle koeltechnische onderdelen in één unit verwerkt (verdamper, compressor, condensor, …). Bij een split warmtepomp is het technische circuit verdeeld over de buitenunit en één of meer binnenunits.
Monoblock warmtepompen heb je als lucht-lucht warmtepomp, lucht-water warmtepomp en als hybride warmtepomp. Bij dit laatste type verwarm je met de warmtepomp, behalve wanneer het goedkoper is om met de cv-ketel te verwarmen. Bv. bij erg koude temperaturen.
elektrisch vs hybride
Wil je je woning volledig op een warmtepomp elektrisch verwarmen dan is het belangrijk dat deze heel goed geisoleerd is. Een warmtepomp werkt immers op lage temperatuur waardoor het essentieel is dat er zo weinig mogelijk warmte verloren gaat. Je ziet dit systeem dan ook vnl. in nieuwbouw woningen.
Heeft je woning een lager isolatieniveau dan kan je een hybride warmtepomp aansluiten op je bestaande systeem. Op heel koude winterdagen zet je dan je ketel in i.p.v. je warmtepomp.
Je woning koel houden met een warmtepomp
actief koelen
Om je woning te koelen met een warmtepomp heb je 2 werkwijzen voorhanden.
Met actief koelen zet je de warmtefunctie van een warmtepomp omgekeerd in. De warmtepomp gaat m.a.w. warmte uit je woning opnemen en die opnieuw aan de buitenlucht afgeven.
Het grote voordeel aan actief koelen is dat dit snel werkt en efficiënt. D.w.z. je kan je woning met een veel grotere temperatuurafname koelen dan met een passieve koeling.
Voor een actieve koeling kan je gebruik maken van een lucht-lucht warmtepomp of een lucht-water warmtepomp.
Deze types warmtepompen zijn gevoelig goedkoper dan de bodem-water of water-water warmtepompen die je kan gebruiken voor passieve koeling. Bovendien zijn ze ook veel makkelijker zelf te installeren, waardoor je met zelfbouw bespaart op installatiekosten.
passief koelen
Passief koelen met een warmtepomp houdt in dat je de koelte in de bodem of het grondwater gebruikt om het water in de leidingen van de vloerverwarming of de warmtewisselaars af te koelen. Via dit water gaat dan vervolgens de verzamelde warmte weer afgegeven worden aan de bodem of het grondwater.
Passief koelen heeft een aantal nadelen t.a.v. actief koelen. Je temperatuurdaling is beperkt tot maximum 4°, de temperatuurafname gaat ook traag en de bodem-water of water-water warmtepompen die je kan gebruiken voor passieve koeling zijn duurder dan de luchtwarmtepompen voor actieve koeling.
Welk type warmtepomp kiezen en waarom
welke factoren zijn van belang
Welke warmtepomp voor jou het beste is, hangt af van je woning en het isolatieniveau, je stook- of koelgedrag, de mogelijkheden om al dan niet een buitenunit te plaatsen en hoeveel ruimte je hiervoor dan hebt en natuurlijk je budget.
Wat de terugverdientijden betreft, dit is erg variabel. De hele logica van verduurzaming gaat uit van het principe dat stroom gemiddeld goedkoper is/wordt dan aardgas. Met hoge energietarieven zal je sneller je investering terugverdienen. Dalen de energiekosten dan verlengt je terugverdientijd. Anderzijds, de terugverdientijd hangt ook af van je stook- en koelgedrag, het isolatieniveau van je woning en de woonoppervlakte.
Geluid mag normaal geen rol spelen. Warmtepompen zijn immers ontworpen om stil te functioneren. Bovendien kan je ze ook zo instellen dat je warmtepomp ’s nachts niet op vol vermogen werkt.
Beschikbare ruimte is een factor. Je kan, afhankelijk van het type toestel, kiezen voor een warmtepomp met of zonder buitenunit.
Veralgemeend is een split type vaak iets minder stil dan een monoblock. Anderzijds is de buitenunit van een split warmtepomp dikwijls compacter.
Is je woning slecht geisoleerd, dan ben je nog niet toe aan een warmtepomp. Eerst isoleren is dan het devies. Beschik je over een gemiddeld isolatieniveau en heb je geen plannen om dit snel op te krikken, dan is een hybride installatie een verstandige keuze. In een nieuwbouw woning of goed geisoleerde woning is een vol elektrische installatie de beste keuze.
waarom kiezen voor een hybride installatie
Heb je een bestaande woning die gemiddeld geisoleerd is en een klassieke verwarmingsinstallatie dan kan je perfect overstappen naar een hybride lucht-water warmtepomp.
Sterker, heb je een iets oudere woning dan is de kans aanzienlijk dat je over eerder grote radiatoren beschikt. Daterend uit de periode voordat je woning geisoleerd werd. Een hoge radiatorcapaciteit was dan immers nodig om de woning warm te krijgen.
Nadat de woning geisoleerd werd ontstond zo een overschot aan radiatorcapaciteit. Wat betekent dat je je woning kan warm krijgen met minder warm water in de radiatoren. En dat is precies het principe van een warmtepomp: verwarmen zonder al te warm water hoeven te maken.
waarom kiezen voor een lucht-lucht warmtepomp
Een lucht-lucht warmtepomp is interessant wanneer je beschikt over een kleinere goed geïsoleerde woning waar nog geen centraal verwarmingssysteem aanwezig is of waar je een bestaand elektrisch verwarmingssysteem wil vervangen. Klassieke centrale verwarming op elektriciteit is immers erg duur.
Een bijkomend voordeel van lucht-lucht warmtepompen is dat je ze ook als airco kan inzetten.
Bovendien is de installatie vrij eenvoudig, je kan hier perfect met zelfbouw aan de slag, en heeft het systeem een vrij lage prijs vergeleken met andere soorten warmtepompen.
Anderzijds beschik je over een grotere woning of wil je aansluiten op een bestaand radiator- of vloerverwarmingssysteem dan is een lucht-lucht warmtepomp geen optie en kies je beter voor een lucht-water warmtepomp.
waarom kiezen voor een lucht-water warmtepomp
Een lucht-water warmtepomp heeft een buitenunit verbonden met één of meerdere binnenunits. De buitenunit wordt aan de gevel bevestigd of staand geïnstalleerd.
Een lucht-waterwarmtepomp is interessant voor nieuwbouwwoningen of goed geïsoleerde, bestaande woningen. Je kan een lucht-water warmtepomp ook perfect aansluiten op een bestaand vloerverwarmings- of radiatorensysteem.
Een bijkomend voordeel is dat je er ook je sanitair water mee kan verwarmen en sommige types kan je ook inzetten voor het koelen van je woning.
Een voorwaarde voor optimaal gebruik is wel dat je woning goed geïsoleerd is. Is dit niet het geval dan is een bijverwarming aan te raden.
Het rendement van een lucht-water warmtepomp daalt uiteraard naarmate de buitentemperatuur lager wordt maar het blijft wel hoog genoeg om je woning te verwarmen en te voorzien van warm sanitair water.
Een lucht-water systeem is doorgaans duurder dan een lucht-lucht warmtepomp maar goedkoper dan bodem-water of water-water systemen.
Een lucht-water warmtepomp kan je ook als hybride systeem inzetten.
waarom kiezen voor een bodem-water warmtepomp
Geothermische bodem-water warmtepompen halen energie en warmte uit de bodem en maken hiermee warm water aan voor sanitair gebruik en voor verwarmingstoestellen zoals vloerverwarming.
Bodem-water warmtepompen werken ofwel met een horizontaal buizenstelsel op +/- 1,5 meter diepte of met diepe, verticale boorputten met grondsondes die de energie onttrekken op grotere diepte. Voor de eerste methode heb je een behoorlijke oppervlakte grond nodig zonder verharding of aanplanting. Een grasaanplanting kan uiteraard wel.
Aangezien er grotere installatiewerken nodig zijn voor een bodem-water systeem, is dit enkel geschikt voor nieuwbouw of totaalrenovaties en ongeschikt voor zelfbouw. Dit maakt het systeem ook duurder dan de luchtsystemen, waarbij een horizontale werkwijze overigens goedkoper is dan een verticale. Een verticaal systeem biedt dan weer het hoogste rendement.
Anderzijds heeft een bodem-water systeem geen buitenunit nodig en kan je er ook mee koelen, zij het enkel passief. Zoals eerder gesteld is passieve koeling minder efficiënt dan actieve koeling.
waarom kiezen voor een water-water warmtepomp
Dit laatste type warmtepomp wordt vnl. bij bedrijven toegepast. Particuliere woningen maken er weinig gebruik van omdat het voor een gezinswarmtevraag financieel niet interessant is.
Een water-water warmtepomp haalt energie uit het grondwater die vervolgens gebruikt kan worden voor sanitair water en verwarmingstoestellen.
Voor de installatie worden 2 putten geboord, één om het grondwater op te pompen en één om het afgekoelde water opnieuw in de bodem aan de bodem af te geven.
Een water-water warmtepomp heeft een erg hoog en constant rendement en kan ook passief koelen. Anderzijds is het een vrij duur systeem waarbij je al een behoorlijke grote warmtevraag nodig hebt om het financieel aantrekkelijk te maken.
ONTDEK DE
HOE WERKT ZELFBOUW
premies
mijn verbouwpremie
Elke eigenaar die investeert in de energiezuinigheid van zijn/haar bestaande woning of flat heeft potentieel recht op Mijn VerbouwPremie.
- in de laagste inkomenscategorie tussen 480 en 6.400 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag
- in de middelste inkomenscategorie bedraagt de premie tussen 300 en 4000 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag
- bedraagt de premie in de laagste inkomenscategorie 360 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag (met eindfactuur t/m 30-06-22)
- en 1.080 EUR met een maximum van 50% van het factuurbedrag (met eindfactuur vanaf 01-07-22 en aangevraagd vóór 31-12-25).
- bedraagt de premie in de middelste inkomenscategorie 300 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag (met eindfactuur t/m 30-06-22)
- en 900 EUR met een maximum van 40% van het factuurbedrag (met eindfactuur vanaf 01-07-22 en aangevraagd vóór 31-12-25)
TotaalRenovatieBonus
Wanneer je een warmtepomp of warmtepompboiler combineert met minstens 2 andere energiebesparende maatregelen dan heb je potentieel ook recht op de Totaalrenovatiebonus.
Voor 3 energiebesparende werken bedraagt deze premie in Q2 2023 1.250 EUR voor een eengezinswoning en 625 EUR voor een flat. Deze bedragen stijgen wanneer je extra energiebesparende werken toevoegt.
EPC-LabelPremie
Werken die de EPC-score van je woning of flat aanzienlijk verbeteren geven potentieel ook recht op de EPC-labelpremie. Het bedrag van de premie is afhankelijk van het energielabel dat je bereikt met je werken.
De premie bedraagt voor woningen in Q2 2023:
- Met een bereikt label C, 2.500 EUR
- Met een bereikt label B, 3.750 EUR
- Met een bereikt label A, 5.000 EUR
- Met een bereikt label B, 2.500 EUR
- Met een bereikt label A, 3.750 EUR
colofon
Het Build for life e-magazine verschijnt wekelijks en brengt je het nieuws van de woonmerken. Wil je als bouwer/renoveerder graag op de hoogte blijven, schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief en ontvang het magazine wekelijks gratis in je inbox.
Geert Verlinden, Build for life